W 2019 roku weszły w życie nowe przepisy regulujące limity zaliczania do kosztów uzyskania przychodów kosztów związanych z samochodami osobowymi. W kwietniu 2020 r. przepisy te zostały objęte objaśnieniami Ministerstwa Finansów. Przypominamy krótko te regulacje, które dotyczą niemal każdego przedsiębiorcy. 

Zasady obowiązujące od 1.1.2019 r.

Omawiane przepisy weszły w życie z dniem 1 stycznia 2019 r. i polegały między innymi na:

• podwyższeniu do 150 000 zł kwoty limitu wartości samochodu osobowego, do którego możliwe jest pełne odliczanie odpisów amortyzacyjnych z tytułu zużycia samochodu osobowego, a w przypadku samochodu osobowego będącego pojazdem elektrycznym – do kwoty 225 000,
• podwyższeniu do 150 000 zł kwoty odnoszącej się do wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia, jaka może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów,
• wprowadzeniu nowego limitu w zaliczaniu do kosztów opłat wynikających z umowy leasingu, pojazdów, umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, w wysokości do 150 000 zł (w przypadku samochodów elektrycznych do 225 000 zł),
• określeniu zasad rozliczania kosztów eksploatacyjnych samochodów osobowych wykorzystywanych do tzw. „użytku mieszanego”,
• określeniu zasad związanych ze sprzedażą samochodu osobowego, w tym dotyczących ustalania wysokości kosztów uzyskania przychodów przy sprzedaży samochodu osobowego będącego środkiem trwałym.

Ze względu brak precyzji przepisów, ich rozumienie było przedmiotem licznych wniosków o interpretacje składanych przez podatników. Ministerstwo Finansów w wydanych objaśnieniach z kwietnia 2020 r. w zasadzie powtórzyło stanowisko wyrażone wcześniej przez fiskusa w wydanych interpretacjach.

Pojęcie zmiany lub odnowienia umowy

Nowe przepisy stosuje się je do umów leasingu, najmu i dzierżawy zawartych po 1 stycznia 2019 oraz do umów zmienionych lub odnowionych po tej dacie. Przepisy nie wskazują jednak co należy rozumieć przez zmianę lub odnowienie umowy. Ministerstwo wyjaśniło, że znaczenie będą miały jedynie istotne zmiany umowy, takie jak np. cesja lub zmiana przedmiotu umowy leasingu.

Obowiązku stosowania nowych regulacji nie będą powodować, np.:

• zmiany, które stanowią element wykonania umowy leasingu, tj. stanowią realizację zapisów tej umowy, o ile te zmiany umowy leasingu miały swoją podstawę w umowie,
• zmiany o charakterze technicznym (np. numeru VIN, specyfikacji pojazdu),
• zmiany dotyczące zakresu usług niezwiązanych z finansowaniem (np. ubezpieczenia pojazdu),
• zmiany warunków finansowych będących efektem zmian kursowych w umowach denominowanych w obcych walutach.

Wyłączenie limitu dla podatników, których przedmiotem działalności jest oddawanie samochodów osobowych w odpłatne używanie 

Ministerstwo wskazało, że z wyłączenia skorzystać mogą jedynie podatnicy, u których wynajem czy leasing jest głównym przedmiotem działalności. W sytuacji gdy podatnik, aby skorzystać z omawianej preferencji, oddaje w najem na bardzo krótki okres samochód, pomimo że takie czynności nie wchodzą w zakres jego działalności (np. w dokumentach rejestrowych podatnika w przedmiocie działalności nie widnieją odpowiednie kody PKD), tzn. nie stanowią jego podstawowej działalności operacyjnej, to działanie takie nie mieści się w zakresie omawianych przepisów i jako takie może być rozpatrywane jako próba obejścia prawa.

Składki na ubezpieczenie samochodu osobowego 

Zgodnie z objaśnieniami omawiane przepisy dotyczą wyłącznie tych składek ubezpieczeniowych, które kalkulowane są w oparciu o wartość samochodu (np. AC). Poza zakresem tej regulacji pozostaje obowiązkowe ubezpieczenie OC oraz ubezpieczenie NNW.

Rozliczanie opłat leasingowych, czynszu najmu, dzierżawy i innych umów o podobnym charakterze

MF wyjaśniło, że ustaloną proporcję zaliczania do kosztów należy stosować do opłaty uwzględniającej kwotę netto oraz nieodliczony podatek VAT. Proporcji tej nie stosuje się jednak do składek na ubezpieczenie samochodu, niezależnie od tego czy są objęte limitowaniem na podstawie innego przepisu (zarówno OC, jak i AC). Dodatkowo powtórzono utrwalone już stanowisko, że limit stosuje się tylko do części opłaty leasingowej stanowiącej spłatę wartości pojazdu. Wszelkie dodatkowe opłaty nie podlegają limitowaniu.

Pojęcie wartości samochodu osobowego

Zgodnie z objaśnieniami wartość samochodu jaką należy przyjąć dla kalkulacji limitu w przypadku odpłatnego korzystania z samochodu to wartość netto wynikająca z umowy oraz podatek VAT niepodlegający odliczeniu przez korzystającego.

Rodzaje wydatków objętych limitowaniem w związku z wykorzystywaniem samochodu osobowego do celów mieszanych

W związku z wątpliwościami dotyczącymi rozumienia pojęcia „wydatków związanych z używaniem samochodu” MF wyjaśniło, że mogą to być przykładowo wydatki na:

• nabycie paliw silnikowych,
• serwis samochodu,
• wymianę opon,
• myjnię,
• naprawy i części zamienne,
• wymianę płynu hamulcowego oraz płynu do spryskiwaczy,
• opłaty za przejazd autostradą,
• badania diagnostyczne,
• abonament radiowy wyłącznie za radio wykorzystywane w samochodzie,
• czynsz najmu/dzierżawy garażu/miejsca postojowego/parkingu,
• remont powypadkowy samochodu.

Opracowano na podstawie: Objaśnienia podatkowe z dnia 9 kwietnia 2020 r. „Wykorzystywanie samochodu osobowego w prowadzonej działalności – zmiany w podatkach dochodowych od 2019 roku”