Chociaż prawo do rozliczeń w systemie VAT marża powstaje z mocy prawa, to podatnik musi udowodnić, że w jego przypadku istnieją podstawy do stosowania tej formy rozliczeń podatkowych.
Podatnik musi zatem być w stanie udowodnić, że:
- sprzedawane towary są towarami używanymi, a nie nowymi,
- sprzedawane towary są nabyte od jednego z podmiotów wskazanych w art. 120 ust. 10 ustawy o VAT,
- podatek został zapłacony od właściwie obliczonej kwoty marży (w tym przypadku istotna jest rola ewidencji, którą powinien prowadzić podatnik).
Zobacz też: Na czym polega rozliczanie obrotu towarami używanymi w systemie VAT marża?
Problemy praktyczne
Każda z powyższych przesłanek może w praktyce budzić wątpliwości.
Towary używane to „ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie” inne niż: antyki, dzieła sztuki, przedmioty kolekcjonerskie, kamienie szlachetne i metale szlachetne. Przepisy nie określają zatem jednoznacznie np. czasu, przez jaki dany towar musiał być używany. Z tego powodu w praktyce np. sprzedawcy telefonów twierdzą, że sprzedają telefony używane w rozumieniu przepisów podatkowych (jednocześnie wystawiając je na aukcjach jako telefony „nowe”), bo wgrali do nich nowe oprogramowanie lub wykonali z nich kilka połączeń. W ocenie sądów jest to jednak za mało, żeby telefon zakwalifikować jako „używany” w powyższym rozumieniu.
W praktyce problematyczne bywa udowodnienie przez podatnika od kogo nabył towar używany (czy jest to jeden z podmiotów z art. 120 ust. 10 ustawy o VAT). Dotyczy to szczególnie tych sytuacji, gdy dostawcą towaru jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej. Podatnik we własnym interesie powinien z należytą starannością zweryfikować swojego kontrahenta, tj. w szczególności pozyskać jego dane (ustalić tożsamość), porównać je z danymi z dokumentu tożsamości oraz sprawdzić, czy sprzedawca nie prowadzi działalności gospodarczej, w zakresie której mieści się sprzedaż dostarczanego towaru. Kontrolujący potrafią zadawać bardzo szczegółowe pytania dotyczące kontrahenta (pytają nawet o jego rysopis) oraz podejmują działania zmierzające do ustalenia jego tożsamości i potwierdzenia przez niego transakcji. Jeżeli dane, którymi dysponuje podatnik, uniemożliwią ustalenie i zidentyfikowanie kontrahenta, to brak będzie podstaw do stosowania procedury VAT marża.
Ciężar dowodu a kontrola podatkowa
Ciężar dowodu w zakresie podstaw do rozliczeń w systemie VAT marży spoczywający w znacznej mierze na podatniku wpływa też na jego sytuację w toku ewentualnej kontroli podatkowej.
Praktyka pokazuje, że organy podatkowe często kwestionują – czasem bezpodstawnie – wiarygodność przedstawianych przez podatników dowodów. Kluczowe znaczenie ma tu najczęściej pierwsze przesłuchanie podatnika. Umiejętnie przeprowadzone przez kontrolujących przesłuchanie pozwala na zgromadzenie materiału niezbędnego do dokonania niekorzystnych dla podatnika ustaleń. Dlatego już na tym etapie warto skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika od spraw podatkowych.
Zobacz: Kontrola u podatnika rozliczającego się w systemie VAT marża
Adwokat Michał Stawiński świadczy pomoc prawą w sprawach dotyczących prawa podatkowego. Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej w takiej sprawie, skontaktuj się przy pomocy formularza dostępnego na stronie lub telefonicznie (+48 796 230 136).
