Z dniem 1 stycznia 2020 r. wejdą w życie przepisy ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych wprowadzające tzw. ulgę na złe długi w podatkach dochodowych.
Jak wynika z uzasadnienia do ustawy, ma ona na celu ograniczenie zatorów płatniczych poprzez ogólną poprawę otoczenia prawnego, w jakim funkcjonują strony transakcji handlowych. Zdaniem projektodawcy nieterminowe regulowanie należności i ustalanie w umowach nadmiernie wydłużonych terminów zapłaty negatywnie wpływa na funkcjonowanie przedsiębiorstw, a w szerszej perspektywie, całej gospodarki.
Nowe przepisy będą miały zastosowanie do transakcji, których termin płatności upływa w 2020 roku.
Mechanizm ulgi na złe długi
Przepisy ustaw PIT i CIT co do zasady przewidują zaliczenie do przychodów i kosztów podatkowych wartości należności / zobowiązań już w momencie, gdy są one należne (niezależnie od tego, czy zostały zapłacone).
Omawiana ustawa wprowadzi wyjątek od tej zasady, zgodnie z którym, na wzór regulacji funkcjonującej już w podatku VAT, będzie możliwe dokonywanie korekt podstawy opodatkowania przez wierzyciela i dłużnika. Będzie to możliwe w przypadku, gdy wierzytelność nie zostanie uregulowana lub zbyta w terminie 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze lub w umowie.
Stosownie do nowych przepisów, w takim przypadku:
- wierzyciel może dokonać obniżenia podstawy opodatkowania o wartość zaliczonej do przychodów należnych wierzytelności pieniężnej,
- dłużnik ma obowiązek dokonać zwiększenia podstawy opodatkowania o wartość zaliczonego do kosztów uzyskania przychodów zobowiązania pieniężnego.
- Zmniejszenia / zwiększenia podstawy opodatkowania dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty.
W przypadku, gdy po dokonaniu korekty podstawy opodatkowania należność zostałaby uregulowana (zbyta), konieczne będzie odpowiednie zwiększenie lub zmniejszenie podstawy opodatkowania w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana (zbyta).
Warunki zastosowania ulgi na złe długi
Korekt podstawy opodatkowania dokonuje się, jeżeli:
- do dnia złożenia zeznania podatkowego wierzytelność nie została uregulowana,
- dłużnik na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego dzień złożenia zeznania podatkowego nie jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,
- od daty wystawienia faktury lub zawarcia umowy dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym została wystawiona faktura lub została zawarta umowa,
- transakcja handlowa zawarta jest w ramach działalności wierzyciela oraz działalności dłużnika, z których dochody podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Ulga nie będzie miała zastosowania w przypadku transakcji zwieranych pomiędzy podmiotami powiązanymi.
Nowe terminy zapłaty od 2020 r.
Nie sposób pominąć innej istotnej zmiany wprowadzonej tą samą ustawą, która także będzie miała wpływ na przepisy o uldze na złe długi. Od 1 stycznia zmienią się bowiem maksymalne terminy zapłaty w transakcjach handlowych.
Zgodnie z nowymi przepisami terminy zapłaty nie będą mogły być dłuższe niż:
- 30 dni od doręczenia faktury, gdy dłużnikiem jest podmiot publiczny,
- 60 dni od doręczenia faktury w transakcjach „asymetrycznych” – gdy dłużnikiem jest duży przedsiębiorca, a wierzycielem MŚP (dłuższy termin możliwy tylko w transakcjach „symetrycznych” pod dodatkowymi warunkami).
Dla zastosowania ulgi na złe długi w CIT i PIT znaczenie będzie miał upływ maksymalnych terminów zapłaty określonych ustawą o przeciwdziałaniu opóźnieniom.
Jeżeli zatem przedsiębiorcy określą między sobą termin zapłaty z naruszeniem przepisów tej ustawy, to dla celów ulgi na złe długi terminem zapłaty nie będzie termin określony przez strony, lecz termin wynikający z ustawy o przeciwdziałaniu opóźnieniom.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1649).
