Umorzenie przez komandytariusza pożyczki udzielonej spółce komandytowej spowoduje, że komandytariusz tej spółki (osoba fizyczna) osiągnie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, nawet jeżeli wspólnicy są rodzeństwem. Takie stanowisko zajął organ podatkowy w interpretacji indywidualnej prawa podatkowego z dnia 10 czerwca 2016 roku (ILPB1/4511-1-398/16-2/KS).

W stanie faktycznym w jakim wydano interpretację w spółce było dwóch komandytariuszy (rodzeństwo). Jeden z komandytariuszy udzielił spółce pożyczki. W przyszłości zamierzał on jednak umorzyć swoją wierzytelność o zwrot pożyczki wraz z odsetkami. W tej sytuacji w ocenie drugiego komandytariusza nie powinien powstać po jego stronie przychód podlegający opodatkowaniu. Chociaż bowiem co do zasady umorzenie udzielonej pożyczki prowadzi do powstania przychodu z nieodpłatnego świadczenia, to w przedstawionym stanie faktycznym w ocenie podatnika zastosowanie powinno znaleźć zwolnienie podatkowe. Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnione od podatku są m.in. świadczenia nieodpłatne otrzymane od osób zaliczanych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn (art. 121 ust. 1 pkt. 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Zwolnienie to obejmuje zatem również nieodpłatne świadczenia pomiędzy rodzeństwem.

Organ podatkowy nie podzielił powyższego stanowiska podatnika.

Główne źródło rozbieżności stanowisk w tej sprawie tkwi w specyficznej sytuacji prawnej spółki komandytowej. Spółka ta z jednej strony ma bowiem odrębną od wspólników podmiotowość, tzn. może m. in. nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. Z perspektywy podatkowej jest ona jednak transparentna, tzn. opodatkowaniu podlegają nie przychody spółki, a przychody wspólników z tytułu udziału w zyskach spółki.

Organ podatkowy stanął na stanowisku, że na gruncie prawa podatkowego nie można całkowicie pominąć odrębności prawnej spółki komandytowej. Odrębność ta powoduje bowiem, że beneficjentem nieodpłatnego świadczenia (w tym przypadku umorzenia pożyczki) będzie właśnie spółka, a nie jej wspólnicy. Odróżnić zatem należy zysk spółki osobowej i źródła jego pochodzenia (np. darowizna, umorzenie pożyczki) od przychodu wspólnika z tytułu udziału w zysku spółki, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (bądź podatkiem dochodowym od osób prawnych w przypadku wspólników opodatkowanych tym podatkiem). W konsekwencji w przedstawionym wyżej stanie faktycznym w ocenie organu podatkowego nie może znaleźć zastosowania zwolnienie na które powołał się podatnik (beneficjentem umorzenia pożyczki nie jest bowiem brat pożyczkodawcy, a spółka). Tym samym umorzona pożyczka będzie stanowiła przychód po stronie komandytariusza spółki komandytowej jako część jego udziału w zyskach.

Podobne do powyższego stanowisko wyrażane było już w innych interpretacjach prawa podatkowego oraz w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, chociaż na gruncie innych świadczeń nieodpłatnych (np. wyrok z dnia 8 stycznia 2013 r., II FSK 1019/11 oraz interpretacje IBPB-2-1/4515-99/16/HK, IBPB-2-1/4515-126/16/PM, IBPB-2-1/4515-98/16/MCZ).

Warto jednak nadmienić, że podatnik występujący o wydanie interpretacji prawa podatkowego wskazał również na odmienne interpretacje (interpretacje numer  ILPB1/415-963/13-2/IM,  ITPB1/415-205/11/AD, IPPB1//415-329/09-4/IF).

Reasumując, w świetle jednego z najnowszych stanowisk organów podatkowych umorzenie pożyczki udzielonej spółce komandytowej przez brata komandytariusza spowoduje powstanie u tego komandytariusza podlegającego opodatkowaniu przychodu. W takiej sytuacji nie znajduje zastosowania zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt. 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.