Orzekając rozwód sąd orzeka czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. W przypadku zgodnego żądania małżonków sąd może jednak zaniechać orzekania o winie. Każdy z małżonków może w trakcie rozprawy rozwodowej zmodyfikować swój wniosek dotyczący orzekania o winie.

Jakie zachowania mogą przesądzać o winie?

Zachowania z którymi można wiązać winę to np. zdrada, nielojalne postępowanie, przemoc, nieprzyczynianie się do zaspokajania potrzeb rodziny czy odmowa współżycia. Wystąpienie tego rodzaju zdarzeń nie zawsze jednak oznacza automatycznie wyłączną winę (innymi słowy dopuszczenie się np. zdrady przez jednego z małżonków nie musi przesądzać o jego wyłącznej winie). Nie można przypisać małżonkowi winy wówczas, gdy nie ma on wpływu na pewne zachowania (np. niezależnie od swojej woli nie może współżyć ze względu na stan zdrowia).

Najczęstsze zawinione przyczyny rozwodu to:

• niedochowanie wierności małżeńskiej (zdrada),
• opuszczenie rodziny przez jednego z małżonków,
• oddalenie się od rodziny (brak zainteresowania życiem rodzinnym, który może wynikać z choroby, której małżonek nie chce leczyć, np. uzależnienia od hazardu, pracoholizmu),
• brutalne traktowanie przez jednego z małżonków pozostałych członków rodziny (znęcanie się fizyczne, znęcanie się psychiczne),
• negatywny stosunek jednego z małżonków do rodziny drugiego z małżonków.

Jakie skutki wiążą się z rozstrzyganiem o winie w sprawie rozwodowej?

Z koniecznością orzeczenia o winie wiążą się konkretne skutki.

Po pierwsze, w praktyce prowadzi to do przedłużenia postępowania rozwodowego, bowiem zachodzi konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego zmierzającego do ustalenia rzeczywistych przyczyn rozkładu pożycia. Najczęściej żaden z małżonków nie przyznaje się do swojej winy, co powoduje konieczność przesłuchania świadków. W ramach takiego postępowania małżonkowie muszą liczyć się z koniecznością roztrząsania często dosyć intymnych szczegółów swojego życia prywatnego (z tego powodu sprawy rozwodowe odbywają się przy drzwiach zamkniętych, tj. z wyłączeniem jawności).

Po drugie, jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku (orzeczenie o alimentach na rzecz małżonka). W przypadku natomiast braku orzeczenia o winie, alimentów można żądać tylko w przypadku gdy małżonek znajduje się w niedostatku.

Czy wina zawsze obciąża tylko jednego z małżonków?

Wina rozkładu pożycia nie zawsze obciąża tylko jednego z małżonków. Nie jest wykluczone ustalenie przez sąd, że winę ponoszą obie strony. Warto pamiętać, że stwierdzenie choćby najmniejszego stopnia winy jednego z małżonków i wysokiego stopnia winy drugiego małżonka równie spowoduje orzeczenie rozwodu z winy obu stron. Sąd w wyroku rozwodowym nie określa stopnia winy.

***

Domaganie się wydania orzeczenia o winie nie zawsze jest zatem uzasadnione i jak pokazuje praktyka niejednokrotnie podyktowane jest wyłącznie silnymi emocjami związanymi ze sprawą rozwodową. Domaganie się orzekania o winie w rozkładzie pożycia może być natomiast uzasadnione wówczas (pomijając przyczyny emocjonalne), gdy małżonek niewinny zamierza domagać się na swoją rzecz alimentów.

Przed rozpoczęciem sprawy rozwodowej warto zatem skorzystać z usług prawnych profesjonalisty i uzyskać poradę prawną dotyczącą zasadności żądania orzekania o wyłącznej winie małżonka w realiach konkretnej sprawy.

Adwokat Michał Stawiński świadczy usługi prawne w sprawach z zakresu prawa rodzinnego, w tym prowadzi sprawy rozwodowe. W celu uzyskania pomocy prawnej skontaktuj się przy pomocy formularza kontaktowego lub telefonicznie (tel. 796 230 136).