Ostatnia aktualizacja publikacji: 26.02.2021 r.

Wielu przedsiębiorców traktuje rozliczenia w procedurze VAT marża jako rodzaj preferencji podatkowej. Okazuje się, że często w ten sposób rozliczają się podatnicy nie mający ku temu podstaw, a biura księgowe nie zwracają na to uwagi.

Jakie towary używane uprawniają do procedury VAT marża

Procedura VAT marża może być stosowana tylko w obrocie niektórymi towarami używanymi. Towary używane – zgodnie z definicją ustawową – to ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie. W uproszczeniu można powiedzieć, że chodzi o rzeczy ruchome. Ustawa określa też towary, które – nawet będąc używanymi – nie mogą być objęte procedurą VAT marży. Przepisów dotyczących procedury VAT marża nie stosuje się m. in. do nowych środków transportu będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Dla kwalifikacji towaru jako używanego nie ma znaczenia kto był wcześniej jego użytkownikiem i jak długo towar był używany.

Towarami używanymi nie są w szczególności nieruchomości, towary fabrycznie nowe i towary nienadające się do wielokrotnego użytku.

W praktyce dosyć często procedurą VAT marża objęty jest obrót używanymi częściami samochodowymi, używanymi telefonami czy też używanymi samochodami.

Zobacz: Wymontowanie części z pojazdu a procedura VAT marży

Żródło nabycia towarów używanych

Uogólniając i upraszczając skomplikowanie brzmiące przepisy można stwierdzić, że do rozliczeń w systemie VAT marża uprawnia nabycie towaru od osoby nieprowadzącej działalności gospodarczej (niebędącej podatnikiem podatku VAT), od innego podatnika, który stosuje procedurę VAT marży lub jest objęty zwolnieniem ze względu na obroty nieprzekraczające ustawowego progu bądź gdy towar zakupiono od podatnika, ale dostawa towarów objęta była zwolnieniem przedmiotowym. Nabywca powinien być w stanie wykazać, że nabył towar od jednego z podmiotów wymienionych w ustawie.

Warunkiem jest zatem nabycie od takiego podmiotu, który albo nie był opodatkowany podatkiem VAT (nie miał prawa do chociażby częściowego odliczenia podatku naliczonego) albo rozliczył transakcje w procedurze VAT marża. Dotyczy to również sytuacji, gdy towar kupowany jest od zagranicznych kontrahentów.

Dla procedury VAT marża bardzo istotne jest zatem to, od kogo dokonano nabycia towarów używanych. Praktyka pokazuje, że podatnicy często o tym nie wiedzą, co jest przyczyną błędnych rozliczeń.

Procedura VAT marży może być stosowana wyłącznie w przypadku takich towarów, które zostały nabyte od jednego z podmiotów wymienionych w art. 120 ust. 10 ustawy o VAT. Wspólną cechą tych podmiotów jest to, że we wcześniejszej fazie obrotu podmiot sprzedający używany towar pozbawiony był prawa do odliczenia podatku od towarów i usług naliczonego przy jego nabyciu.

Sposób rozliczenia

Rozliczenie w procedurze VAT marża wygląda zupełnie inaczej niż w przypadku zasad ogólnych. Podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży (tj. całkowitą kwotą, którą podatnik otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów) a kwotą nabycia (tj. wszystkimi składnikami wynagrodzenia, które dostawca towarów otrzymał lub ma otrzymać od podatnika), pomniejszona o kwotę podatku.

W procedurze VAT marży opodatkowana jest nie cała kwota należna sprzedawcy, a jedynie wartość przez niego dodana w postaci marży.

Faktura wystawiona przez podatnika rozliczającego się tą metodą powinna wskazywać wyraźnie na zastosowanie tej procedury i nie zawiera kwoty podatku. Nabywca nie będzie mógł zatem z tytułu takiego zakupu dokonać odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego.

Ewidencja

Podatnik który stosuje równolegle zasady ogólne i procedurę VAT marża powinien prowadzić odpowiednią ewidencję na potrzeby procedury VAT marża. Taki sposób rozliczeń może zatem oznaczać dodatkowe obowiązki ewidencyjne.

Ewidencja musi zawierać w szczególności kwoty nabycia towarów niezbędne do określenia kwoty marży, o której mowa w tych przepisach. Innymi słowy, istotne jest to, aby podatnik był w stanie powiązać dowody zakupu z dowodami sprzedaży towarów używanych.

W praktyce sposób prowadzenia tej ewidencji w razie kontroli podatkowej często okazuje się problemem.

Zobacz też: Kontrola przedsiębiorcy rozliczającego się w procedurze VAT marża

Procedura VAT marża jako zasada

Procedura VAT marża nie jest preferencją podatkową, z które może skorzystać podatnik. Ten sposób rozliczeń ma zastosowanie z mocy prawa, jeżeli spełnione są jego przesłanki. Podatnik musi być jednak w stanie udowodnić istnienie tych szczególnych przesłanek.

Procedura VAT marży ma służyć uniknęciu podwójnego opodatkowania w przypadku obrotu towarami używanymi oraz zakłóceniom konkurencji między podatnikami.

Na zasadzie wyjątku podatnik uprawniony do stosowania procedury VAT marża ma prawo do wyboru ogólnych zasada opodatkowania.

Adwokat Michał Stawiński świadczy pomoc prawną w sprawach podatkowych, w tym związanych z rozliczeniami w procedurze VAT marża. Jeżeli chcesz skorzystać z pomocy prawnej, skontaktuj się telefonicznie (+48 796 230 136) lub przy pomocy formularza dostępnego na stronie w zakładce „Kontakt”.